Man's Best Friend!

Hoewel er eerder reeds is stilgestaan bij het feit dat huisdieren een steeds belangrijkere rol spelen in onze virtuele leefwereld is het een niet te verwaarlozen feit dat ze nog steeds beschouwd worden als ‘man’s best friend’. Bijgevolg wil ik het graag hebben over de plaats van honden in onze visuele populaire cultuur en het veranderende beeld in onze westerse cultuur en hoe dit allesbehalve vanzelfsprekend is.

                Wat betreft onze visuele cultuur zijn honden er niet uit weg te denken, zoals deze voorbeelden uit de filmwereld duidelijk maken: 101 Dalmatiërs (Disney animatiefilm 1961 en de echte 1996), Milo en Otis (1986), Scooby Doo (reeds populaire cartoon en Hollywood film in 2002), K9 (1989), My Dog Skip (2000) etc. Deze verhalen zijn doorgaans tijdloos maar er was toch wel een serieuze hype in de jaren 90 met succesverhalen als Lassie en de familiefilms van Beethoven. Bovendien waren toen ook meer extravagante figuren zoals Skippy de kangoeroe en Flipper bekend.  Veruit de meest rijzende ster was die van het Golden Retriever ras dat opdook in ontelbaar veel films zoals Homeward Bound en zijn vervolgen (vanaf 1993), Air Bud (5 van gemaakt) (1997), A Golden Christmas (2009), The Retrievers (2001). Zelfs wat betreft een uitblinker in dit genre, Fluke (1995), is de ster een golden retriever die voor de gelegenheid bruin geverfd werd.

  Wat dit ras zo veelzijdig en aantrekkelijk maakt in de filmindustrie én voor thuiseigenaars, is dat ze heel kind vriendelijk en speels zijn, uitblinken in hun loyaliteit, gemakkelijker getraind kunnen worden dan andere rassen, intelligent en zachtaardig zijn. Het is ook niet voor niets dat ze gebruikt worden als begeleiding voor blinde of dove mensen of meehelpen bij ‘search and rescue’ missies. Dit heb ik zelf in levende lijve kunnen ondervinden dankzij Benja, een super schattige Golden Retriever die niet veel moet doen om me aan het glimlachen te krijgen. Zeker als hij met zijn dekentje komt aandraven  ;)

 Hollywood maakt in het eerste decennium van 2000 een kleine sprong naar verhalen die niet langer de nadruk leggen op dapperheid en kamaraderie. De films roepen eerder diepere gevoelens en emoties op. Ze brengen verhalen in beeld van echte vriendschap, liefde en devotie aan elkaar zoals Marley en Me (2008) en het hart verwarmende Hachiko: A Dog’s Tale (2009). Hier is de hond nog zoals ze doorgaans gezien worden in de Zuid-Afrikaanse en Australische cultuur waar de hond erbij hoort en beschermt. Zo bestaat er in Zuid-Afrika ook het hartverwarmende verhaal van ‘Jock of the Bushveld’ waar er sinds 1992 een film over gemaakt is, en vorig jaar verscheen er een animatiefilm met de stem van Bryan Adams.

                Wat betreft ons Aziatische werelddeel ben ik spijtig genoeg niet zo op de hoogte hoe ze tegenover honden staan. In China staan honden namelijk soms nog op het menu wat voor westerlingen wel even aanpassen is. In Japan echter is al zeker een speciale plaats weggelegd voor de rashond Shiba Inu waar het ook uitgeroepen werd tot een ‘national treasure’ vanwege zijn uitzonderlijke kwaliteiten. In 1975 werd er ook een Japanse animatiereeks gemaakt van Maria Louise Ramé’s roman Dog of Flanders (ook al is het behoorlijk droevig). Hoewel het oorspronkelijk geschreven werd door een Engelse, speelt  het drama zich af in Vlaanderen waar een jongen, Nello, en zijn hond, Patrasche, wonen. Het is in Japan zo populair dat er in de Antwerpse gemeente Hoboken (waar de gebeurtenissen zich zouden afspelen) zelfs een  standbeeld werd opgericht en het is iets dat jaarlijks vele Japanse toeristen die België bezoeken willen zien.       

Toch heerst er in onze Westerse cultuur tegenwoordig een steeds zorgwekkender beeld van honden. Steeds meer mensen behandelen hun hond als iets dat vertroeteld moet worden tot in de ergste graad. Het komt natuurlijk niet uit het niets, natuurlijk is er ook beinvloeding vanuit de maatschappij. Zo bestaan er winkels waar je allerlei accessoires kan kopen voor je hond dat gaat van tassen, trendy kledij tot gouden kettingen of leibanden. Bovendien kan je je hond een leuke salonbehandeling geven. De vraag is echter of een hond dit werkelijk allemaal leuk vindt, laat staan nodig heeft (een beetje grooming natuurlijk wel J). Het hoogtepunt is voor mij de zogenaamde hondenkoetsen.

 De keerzijde van de medaille is de soms gruwelijke mishandeling, wat natuurlijk niet goed is voor de honden. Omwille van de dikwijls verkeerde opvoeding die we ons geliefd huisdier geven, roepen we al snel de hulp in van een hondenfluisteraar. Desalniettemin heeft een fluisteraar als Cesar Milan blijkbaar wel enig idee waarover hij spreekt in zijn show. Mijns insziens zou het al veel oplossen als we onze hond gewoon wat meer vrijheid zouden geven om hond te zijn!